Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), Türkiye işgücü piyasasına dair güncel verileri içeren yeni bir araştırma raporunu yayımladı. Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ve Dr. Saliha Tanrıverdi tarafından kaleme alınan “İstihdamda ve İşsizlikte Düşüş” başlıklı rapor, işsizlik ve istihdam rakamlarında kayda değer değişimler yaşandığını gösteriyor.
İSTİHDAMDA AZALMA, İŞSİZ SAYISINDA DÜŞÜŞ
Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre, Ocak 2024’te istihdam edilen bireylerin sayısı 195 bin kişi azalarak 32 milyon 531 bine geriledi. Bu dönemde işsiz sayısı da 25 bin kişi düşerek 3 milyon 2 bin seviyesine ulaştı. Toplam işgücü miktarındaki azalma ise 219 bin kişi olarak belirlendi. Bu durum, işsizlik oranının, işgücündeki daralma nedeniyle 0,1 puan düşerek %8,4 seviyesine ulaşmasına yol açtı.
Uzmanlar, işgücü piyasasında görülen bu daralmanın sebepleri arasında ekonomik istikrarsızlıklar, mevsimsel etkiler ve iş aramaktan vazgeçen birey sayısındaki artışı öne sürdü. İşgücüne katılım oranındaki düşüş, işsizlik rakamlarını etkilerken, istihdam seviyesindeki azalma, kayda değer bir sorun olarak dikkat çekiyor.
KADIN İŞSİZLİĞİ YÜKSELİRKEN ERKEKLERDE DÜŞÜŞ VAR
Raporda, kadın ve erkek istihdamında farklı değişim yönlerinin ortaya çıktığına dikkat çekiliyor. Kadın işsizlik oranı %11,6’dan %12,1’e yükselirken, erkek işsizlik oranı %6,9’dan %6,5’e geriledi. Bu durum, kadınların işgücüne katılım oranındaki artışa rağmen, istihdam olanaklarının yetersiz kalması ile açıklanıyor.
Kadın işgücü sayısı 50 bin kişi artarken, erkek işgücü sayısı 269 bin kişi azalmış durumda. Erkek istihdamı 170 bin kişi azalırken, işsizlikteki 99 bin kişilik düşüş, birçok erkeğin iş aramaktan vazgeçtiğini gösteriyor.
Bu gelişmeler, toplumsal cinsiyete dayalı işsizlik farkının 0,9 puan artarak 5,6 puana yükselmesine yol açtı. Bu durum, kadınların erkeklere oranla iş bulmakta daha büyük zorluklar yaşadığını ortaya koyan önemli bir veri olarak dikkat çekiyor.
POTANSİYEL İŞGÜCÜNDE DÜŞÜŞ VE ATIL İŞGÜCÜ ORANI
Alternatif işsizlik oranlarına baktığımızda, özellikle potansiyel işgücü ve atıl işgücü verilerinde önemli değişimlerin olduğu görülüyor.
Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre:
- Ocak ayında genel işsizlik oranı %8,4 olarak tespit edildi.
- Potansiyel işgücünü de kapsayan işsizlik oranı, potansiyel işgücü sayısındaki 220 bin kişilik azalma nedeniyle %19,3’ten %18,9’a geriledi.
- Zamana bağlı eksik istihdamı da kapsayan işsizlik oranı 0,4 puan artarak %18,8 oldu.
- Bu iki verinin birleşimiyle oluşturulan atıl işgücü oranı ise %28’den %28,1’e yükseldi.
Özellikle atıl işgücü oranındaki artış, istihdam pazarındaki sorunların devam ettiğini ve işgücü potansiyelinin tam anlamıyla kullanılamadığını gösteriyor.
KADIN VE ERKEK İSTİHDAMINDA BELİRGİN DÜŞÜŞLER
Aralık ayından Ocak ayına kadar kadın istihdamı 24 bin kişi azalmışken, işsiz sayısı 74 bin kişi artış gösterdi. Sonuç olarak, kadın işgücü 50 bin kişi artmasına rağmen, kadın işsizlik oranı 0,5 puan yükselerek %12,1 seviyesine çıktı.
Öte yandan, erkek istihdamı 170 bin kişi azaldı ancak işsiz sayısındaki 99 bin kişilik düşüş, erkek işsizlik oranını 0,4 puan düşürerek %6,5’e geriletti.
Bu veriler, kadınların işgücüne daha fazla katıldığını fakat iş bulma imkanlarının erkeklere göre daha sınırlı kaldığını gösteriyor. Ayrıca erkeklerde işsiz sayısındaki azalma, işgücünden çekilen bireylerin sayısının arttığına işaret ediyor.
Kadın istihdam oranı, istihdamdaki 24 bin kişilik düşüşle %32,3’e gerilerken, erkek istihdam oranı da 170 bin kişilik azalışla %66,4’e düştü.
İŞGÜCÜ PİYASASINDA GELECEK BEKLENTİLERİ
Raporun sunduğu veriler, Türkiye işgücü piyasasında önemli bir değişim sürecinin yaşandığını ortaya koyuyor. İşsizlik oranındaki düşüş, istihdam artışından değil, işgücüne katılım oranındaki azalmadan kaynaklanıyor. Bu durum, ekonomik belirsizliklerin arttığı dönemlerde bireylerin iş aramaktan vazgeçme oranlarının yükselmesi ile açıklanabilir.
Özellikle kadın işsizliğindeki artış, onların işgücüne katılımda daha fazla yer aldığını ancak iş olanaklarının yetersiz kaldığını gösteriyor. Kadın işsizlik oranındaki artış ve toplumsal cinsiyet bazlı işsizlik farkının açılması, ülkemizde kadınların istihdama erişimde hala çeşitli engellerle karşılaştığını gözler önüne seriyor.
Gelecek dönemde, ekonomik büyüme ve yatırım ortamının istihdam üzerindeki etkisi merak konusu. Uzmanlar, özellikle genç işsizliği ve kadın istihdamı konularına daha fazla yoğunlaşılması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca işgücü piyasasında yapılacak yapısal reformlar ve kadınların çalışma hayatına daha fazla dahil edilmelerini destekleyecek politikaların uygulanmasına ihtiyaç duyuluyor.
